දිව්‍යමය කාලීන මුතුවදන් පෙලගැස්ම
From Yahamaga
ඉස්ලාම් දහම දිව්‍යමය මඟපෙන්වීම මත ගොඩනැඟුණු දහමකි. එහි දිව්‍යමය මූලාශ්‍රයන් වන්නේ අල්කුර්ආනය සහ අල්හදීස් ය. එම දිව්‍යමය මූලාශ්‍රයන් දෙකෙහි අන්තර්ගත කාලීන වශයෙන් වැදගත් වන ඉගෙන්වීමන් යහමග අඩවිය පාඨක අවදානය පිණිස මෙහි පහතින් පෙලගැසීම මෙම පිටුවෙහි අරමුණයි.
එම මුතුවදන් පෙලගැස්ම මෙතැන්සිට...
අපට අයහපතක් සිදුවීම ඔවුන්ගේ පැතුමයි, ඉවසීමෙන් කටයුතු කරමු
විශ්වාසවන්තයණි! (මුස්ලීම්වරුනි) නුඹලාට කුමක් හෝ යහපතක් පැමිණියේ නම් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් (ඉස්ලාම් විරෝධීන්) හට එය දුකක් ගෙනදෙන්නේය. නුඹලාට අයහපතක් සිදුවන්නේ නම් එය ප්රතික්ෂේප කරන්නන් හට සතුට ගෙනදෙන්නේය. නුඹලා (ඔවුන් සම්බන්ධයෙන්) ඉවසීමෙන් හා දෙවියන්ට අවනතව කටයුතු කලේනම් ඔවුන්ගේ කුමණ්ත්‍රන මඟින් නුඹලාට කිසිදු අයහපතක් සිදුකිරීමට ඔවුන් හට නොහැකි වනු ඇත. නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් ඔවුන්ගේ ක්‍රියාවන් හොදින් නිරීක්ෂණය කරන්නේය.
අල්කුර්ආනය 3-120
සුළු කුසලක් වූවත් අඛණ්ඩව ඉටු කිරීමයි වටින්නේ
“ඔබට ඉටුකළ හැකි යහපත් ක්‍රියාවන් පමණක් භාර ගන්න, මක්නිසාදයත් වඩාත් හොඳම ක්‍රියාව වන්නේ සුළු කුසල ක්‍රියාවක් වුවද එය අඛණ්ඩව ඉටු කිරීමයි.”
මූලාශ්‍ර හදීස් ග්‍රන්ථ – සුනන් ඉබ්නු මාජා 4240
අල්ලාහ්ගේ ආලෝකය මුවින් නිවන්න උත්සාහ කිරීම
අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ ආලෝකය ඔවුන්ගේ මුවින් නිවා දමන්නට ඔවුහු අදහස් කරති. අල්ලාහ් එයට ඉඩ නොතබයි. ප්රතික්ෂේප කරන්නන් අකමැති වුවද ඔහු තම අලෝකය පරිපූර්ණ කරන්නේමය.
අල්කුර්ආනය 9-32
"ඊර්ෂ්‍යාව" කුසල් සියල්ල විනාශ කරයි
ඊර්ෂ්‍යාව සම්බන්ධයෙන් මා නුඹලාට අවවාද කරමි. මන්ද ‘ගින්දර දර කැබැලි කෙසේ විනාශ කර දමන්නේ ද ඒ ආකාරයටම ඊර්ෂ්‍යාව නුඹලාගේ කුසල් සියල්ල විනාශ කර දමන්නේය.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – අබූදාවූද්
යුක්තිය ආරක්ෂා කරන්න
විශ්වාසවන්තයිනි! යුක්තිය ඔබට, ඔබේ දෙමාපියන්ට හෝ සමීප ඥාතීන්ට විරුද්ධ වුවද අල්ලාහ් වෙනුවෙන් සාක්ෂිකරුවන් ලෙස යුක්තිය වෙනුවෙන් ස්ථිරව සිටින්න. ඔවුන් පොහොසත් හෝ දුප්පත් වේවා, ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා සහතික කිරීමට අල්ලාහ් හොඳම වේ. එබැවින් ඔබේ ආශාවන් ඔබව යුක්තියෙන් බැහැර වීමට ඉඩ නොදෙන්න. ඔබ සාක්ෂිය විකෘති කරන්නේ නම් හෝ එය ලබා දීම ප්රතික්ෂේප කරන්නේ නම්, ඔබ කරන දේ ගැන අල්ලාහ් නියත වශයෙන්ම දන්නා බව දැන ගන්න.
අල්කුර්ආනය 4:135
හිරු උදාවන දිනයන් අතුරින් හොඳම දිනය
හිරු උදාවන හොඳම දිනය සිකුරාදා ය. ආදම්ව මැවූ දිනය එයයි. එය ආදම් ස්වර්ග උද්‍යානයට ඇතුළු වූ දිනය සහ ඔහුව නෙරපා හරින ලද දිනය සහ ඔහු මියගිය දිනයයි. නැවත නැඟිටීමේ (මහ්ෂර්) දිනය සිකුරාදා දිනයයි.
මූලාශ්‍ර ග්රන්තය – මුස්ලිම්
කාර්‍යයන්ගෙන් ඉමහත් පාඩු ලබන්නා කවුරුන් ද?
“තම කාර්‍යයන්ගෙන් ඉමහත් පාඩු ලබන්නා කවුරුන් ද? යන්න මා නුඹලා හට දැනුම් දෙන්න ද?” යනුවෙන් (නබිතුමණි!) නුඹ (ඔවුන්ගෙන්) විමසන්න. “කවුරුන්ගේ උත්සාහයන් ලෞකික දිවිය තුලම නිෂ්ළුල වී තිබියදීත් තමා සැබැවින්ම යහපත් ක්‍රියාවන්ම ඉටු කරන බව සිතාගෙන සිටින්නේ ද? ඔවුන්ම ය.”
අල්කුර්ආනය 18-103 හා 104
ජාතිය හෝ ගෝත්‍රය වෙනුවෙන් සටන් කරන්නා මුස්ලීම් නොවේ.
“කෙනෙකු ‘අසාබියා’ ඉල්ලා සිටින, අසාබියා වෙනුවෙන් සටන් කරන හෝ අසාබියා වෙනුවෙන් මිය යන්නෙකු නම්, ඔහු අපෙන් (මුස්ලීම්වරුන්ගෙන්) කෙනෙකු නොවේ. ”
මුලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – අබුදාවූද්
(මෙහි අරාබි බසින් ‘අසාබියා’ යනු ‘ජාතිවාදය හෝ ගෝත්‍රවාදය’ යන්න අදහස් කෙරේ.)
වචනයෙන් උතුම් වචනය අල්ලාහ්ගේ වචනය, ආදර්ශයෙන් විශිෂ්ඨ ආදර්ශය නබි තුමාණන්ගේ ආදර්ශය
වචනයන්ගෙන් උතුම් වූ වචනය අල්ලාහ්ගේ වචන (වන ශුද්ධ වූ කුර්ආන)යයි. ආදර්ශයන්ගෙන් විශිෂ්ඨතම ආදර්ශය මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්ගේ ආදර්ශ (වන හදීස)යයි. ක්‍රියාවන්ගෙන් නරකම ක්‍රියාව ‘බිද්අත්’ (ඉහත අංග දෙකට පරිභාහිරව අලුතින් ඇති කරන ලද කරුණු)ය. බිද්අත් සියල්ල දුර්මාර්ගයේ ය. දුර්මාර්ගයන් සියල්ල අපායටම (අපව) කැදවාගෙන යන්නේ ය.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – බුහාරි, නසායී, මුස්ලීම්
ඔබ යහපත මගින් අයහපත වළක්වා ගන්න උත්සාහ කරන්න
යහපත හා අයහපත (යන දෙක) සමාන වන්නේ නැත. ඔබ යහපත මගින් අයහපත වළක්වා ගන්න. එසේ වුවහොත්, ඔබ සහ ඔහු අතරේ ඇති වෛරය වෙනස් වී ඔබගේ (දරුණු) සතුරා ඔබගේ සත්‍යය මිතුරෙකු බවට පත් වනු ඇත.
අල්කුර්ආනය 41-34
නුඹලාගේ ක්‍රියාවන් ගින්නක් ඇති කළ මිනිසෙකුගේ උපමාවට සමානය
“සැබැවින්ම මා හා අනිකුත් මිනිසුන් අතර ඇති උපමාව "ගින්නක් ඇති කළ" මිනිසෙකුගේ උපමාවකි. එම ගින්න දැල් වූ විට ඒ අවට සිටින මෙරූන් ඒ වෙත ඇදී ඇවිත් ගින්නට වැටෙන්නේය. ඒ අකාරයටම නුඹලා නිරය වෙත ඇදීයන විට එයින් නුඹලාව ආරක්ෂා කිරීම පිණිස නුඹලාගේ බඳ පටියෙන් අල්ලා මා (ඉස්ලාම් නම් යහමග ට) අදින්නෙමි. නමුත් නුඹලා මාවද අභිබවා වේගයෙන් දිව ගොස් නිරයට පනින්නේය.
මූලාශ්‍ර අල්හදීස් ග්‍රන්ථ - බුහාරි සහ මුස්ලිම්
තමන් කල පාපය ප්‍රසිද්ධියේ කථා නොකරන්න
අබුහුරෙයිරා (රලි) වාර්තා කරයි, අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්) මෙසේ පැවසූහ, “ප්‍රසිද්ධියේ පාපයන් කරන හෝ තමන් කල පාපය හෙළි කරන අය හැර මාගේ සමාජයේ සෑම කෙනෙකුගේම පාපයට සමාව හිමි වේ. පුද්ගලයෙකු රාත්‍රියේ පාපයක් කර එය අල්ලාහ් (දෙවි) ජනයාගෙන් වසන් කල පසු (කිසිවකු නොදැන සිටී එම වරද එය කල) ඔහු පසුවදා උදේ “මිනිස්සුනේ, මම ඊයේ මේ මේ පාපයන් කළා!” යනුවෙන් පවසයි නම්, ඔහුගේ රබ් (පරමාධිපති (දෙවි)) සමාජයට වසන් කල පාපයන් උදෑසන ඔහු සමාජයට හෙළි කිරීම හේතුවෙන් ඔහුට සමාව හිමි නොවේ.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි සහ මුස්ලිම්
ත්‍රස්තවාදීන් හෝ කැරලිකරුවන් වෙනුවෙන් නබිතුමාගේ මැදිහත් වීමක් නැත.
අබු උමාමා (රලි) තුමා වාර්තා කරයි: අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පැවසීය “(විනිශ්චය දිනයේ) මිනිසුන් දෙවර්ගයකට කිසි විටෙකත් මගේ මැදිහත්වීම නොලැබෙනු ඇත. ඒ ජනයාට පීඩාකාරී සහ ද්වේෂසහගතව කටයුතු කල නායකයින්ට සහ (සමාජයේ) අන්තවාදී කැරලිකාරයින්ටයි.”
මූලාශ්‍ ග්‍රන්ථය: තබරානි
වඳුරන් සේ නිරයට පනින මුසාවාදී නායකයින්
මුආවියා (රලි) තුමා වාර්තා කරයි: මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් වරක් මෙසේ පැවසූහ, “මාගෙන් පසුව (දේශන වේදිකාව) බිම්බරය මත හිඳ අසත්යය දේශනා කරන නායකයින් මේ සමාජය තුල බිහිවනු ඇත. ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශයන් (අසත්‍ය බව දැන දැනත්) කිසිවකුත් එය ප්රතික්ෂේප නොකරනු ඇත. (විනිශ්චය දිනයේ) ඔවුන් වඳුරන් මෙන් නිරයට පනිනු ඇත."
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - තබරානි
වැන්දඹුවන්ට සහ දුප්පතුන්ට සැලකිම
වැන්දඹුවන් සහ දුප්පතුන් ගැන සැලකිලිමත් වන තැනැත්තා අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ (ජිහාද්) සටන් කරන්නා හා සමාන වේ. විවේකයකින් තොරව නැමදුම සඳහා නැගී සිටින්නෙකු ලෙස සහ අඛණ්ඩව උපවාසය කරන්නෙකු ලෙස මම ඔහුව සලකමි.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - තිර්මිදි
තම පවුලට වඩාත් කරුණික වන්න
පරිපූර්ණ (දේව) විශ්වාසයෙන් යුතු ඇදහිලිවන්තයන් අතර සැබවින්ම වඩාත් හොඳම හැසිරීම ඇති ඇදහිලිවන්තයා වන්නේ ඔහුගේ පවුලට වඩාත්ම කරුණාවන්ත වූ තැනැත්තාය.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - තිර්මිදි
තම අසැල්වැසියන්ට ආදරය කරන්න.
වරක් නබිතුමාණන් ‘මම අල්ලාහ් (දෙවි) කෙරෙහි දිවුරා පවසමි, ‘ඔවුන් විශ්වාස නොකරන්නෝ වෙති, ඔවුන් විශ්වාස නොකරන්නෝ වෙති, ඔවුන් විශ්වාස නොකරන්නෝ වෙති,’ යනුවෙන් තුන්වරක් පවසන ලදී. මෙය ඇසූ අනුගාමික (සහාභා)වරුන් ‘අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ දූතයාණනි!, ඔවුන් කවරෙක්ද?’ යනුවෙන් විමසන ලදී. එයට නබිතුමාණන් ‘කවරකුගේ හිරිහැරයෙන් සිය අසැල්වැසියා බියෙන් සැකෙන් සිටින්නේද ඔවුන්ය.’ යනුවෙන් පවසන ලදී.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – බුහාරී
මිනිසා මිනිසාට කරන යුතුකම් දෙවියන්ට කරන යුතුකම් මෙනි.
(මරණින් මතු උදාවන) විනිශ්චය දිනයේ සමහර මිනිසුන්ගෙන් අල්ලාහ් මෙසේ ප‍්‍රශ්න කරයි. ‘එම්බල ආදම්ගේ දරුවනි!, මා රෝගිව සිටී සමයේ ඇයි නුඹ මාගේ සුවදුක් විමසන්න නොපැමිණියේ?’ එයට එම මිනිසා විශ්මයට පත්ව, ‘දෙවියනේ නුඹ රෝගිවන්නේ කෙසේද?’ යයි විමසනු ඇත. එවිට දෙවියන් ඔහුගේ අසල්වාසී රෝගී කෙනෙකු සිහි කොට ඒ අයගේ සුවදුක් බලන්න නොපැමිණිම දෙවියන් වන මාව බලන්නට නොපැමිණියාසේ දෙවියන් සලකන බව පවසයි. ඒ ආකාරයටම තවත් කෙනෙකු කැදවා, ‘එම්බල ආදම්ගේ දරුවනි!, මා කුසගින්නෙන් නුඹ වෙත පැමිණී මොහොතේ ඇයි නුඹ මට ආහාර ලබා නොදුන්නේ?’ යයි විමසයි. එයට එම මිනිසා (නැවතත්) විශ්මයට පත්ව, ‘දෙවියනේ නුඹට කුසගින්නක් කෙසේ ඇතිවන්නද? නුඹ කවදා ද මා හමුවට ආවේ?’ යයි විමසනු ඇත. එවිට දෙවියන් එම මිනිසා ජීවතව සිටිය දී ඔහු හමුවට ආහාරයට යමක් ඉල්ලා පැමිණි පිරිස සිහි කොට ‘නුඹ එම පිරිසට ආහාර නොදීම නුඹ මා හට ආහාර නොදී ප්රතික්ෂේප කලාසේයෙ’ යනුවෙන් (දෙවි) පවසයි.”
මූලාශ්‍රය – හදීස් කුදිසි
මවට උපකාර කිරීම ජිහාදයට වඩා උසස් වේ
“ජාහිමා (රලි) තුමා, නබි (සල්) තුමාණන් වෙත පැමිණ ‘ශාස්තෘවරයානනි! මම (ඉස්ලාම් දහම ආරක්ෂා කිරීමේ) සටනෙහි (ජිහාද් හි) නිරතවීමට කැමත්තෙන් පසුවෙන්නෙමි’ යනුවෙන් කීවේය. එවිට නබි (සල්) තුමන් ‘ඔබගේ මව ජීවතුන් අතර සිටින්නේ දැයි?’ ප‍්‍රශ්ණ කළහ එම මිත‍්‍රයා ‘එසේය’ යැයි පැවසු විට නබිතුමාණන් ‘ඇයට ඇප උපස්ථාන කරන්න, ඇයගේ පාමුල ස්වර්ගය තිබෙන්නේය’ යැයි පැවසූහ.”
ග්රන්තය : අහ්මද්, නසායී
මුස්ලීම් සමාජය එකම ශරීරයක් වැනිය
නුමාන් බින් බෂීර් (රළි) තුමා දන්වයි. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් මුහම්මද් (සල්) තුමාණෝ මෙසේ පැවසූහ, “එකින් එකා අතර ආදරය, කරුණාව, දයාව සහ අනුකම්පාව දැක්වීම තුළ විශ්වාස කරන්නන් (මුස්ලීම් සමාජය) එක් ශරීරයක් වැනිය. එහි එක් පාදයක ආබාධයක් ඇති වූ, මුළු ශරීරයම අවදියෙන් හා වේදනාවෙන් එයට ප්‍රතිචාර දක්වනු ඇත.“
මූලාශ්‍ර්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි සහ මුස්ලිම්
මුස්ලීම්වරයකුගේ කටයුතු විශ්මිතය
ඇදහිලිවන්තයාගේ කටයුතු විශ්මය ජනකය, ඔහුගේ දිවිය තුල සතුට ගෙනදෙන යමක් සිදුවූ විට, ඔහු අල්ලාහ් (දෙවි)ට ස්තූති කරන අතර, එයින් ඔහුට යහපතක් අත් වේ. එසේම ඔහුට හානිකර යමක් සිදු වු විට, එය ඔහු ඉවසා දරා ගැනීම හේතුවෙන් එයද ඔහුට යහපතක් වේ. මේ නිසා ඔහුගේ සෑම කාරණයකදීම ඔහුට යහපතක්ම වන අතර විශ්වාස කරන්නා හැර අන් කිසිවෙකුට මෙය එසේ නොවේ.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - මුස්ලීම්
මුල්ම මිනිසා පසින් මැවූ දෙවිට නුඹලා නැවත නැඟිටුවීම අභියෝගයක්වද?
ජනයිනි (මරණින් මතු ජීවිතයේ) මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවීම ගැන නුඹලා සැකයෙහි නම් නියතවශයෙන් අපි (මුලින්) පසින්ද පසුව ශුක්‍රාණු බිඳකින්ද ඉන්පසුව ලේ කැටියකින්ද පසුව හැඩ ඇති හෝ හැඩ නැති මස් පිඩුවකින්ද නුඹලා මැව්වෙමු. අපි (මෙසේ යථාර්ථය) නුඹලාට පැහැදිලි කරන්නෙමු...
අල්කුර්ආනය 22-5
ආත්ම අභිමානය සහ ඉවසීම
(මදීනාවාසී) අන්සාරිවරුන්ගෙන් කිහිපදෙනෙකු අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ දූතයාණන් වන මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් හමුවට පැමිණ “අපගේ කුසගින්නට ආහාර සහ වියදමට මුදල් ලබාදෙන්න“ යනුවෙන් ආයාචනා කරන ලදී. මෙසේ කවර අවස්ථාවක එතුමාණන්ගෙන් ඉල්ලා සිටීයත් එවැනි අවස්ථාවල ඔවුන් හට කිසිවකු ලබානොදී සිටියේ නැත. ඒ අනුව ඉහත පිරිසගේ ආයාචනය නිසා නබිතුමාණන් සතුව තිබූ සියල්ල ඔවුන් අතර බෙදාදීමෙන් අනතුරුව ඔවුනට මෙසේ දේශනා කරන ලදී. එනම්, “මා සතුව ඇති කිසිදු ධනයක් නුඹලා අතර බෙදා නොදී මා කිසිවිටෙකත් ඉතුරු කරගන්නේ නැත. එසේ නමුත්, (සිඟමන් යැදීමෙන් වැළකී) කවුරුන් ආත්ම අභිමානය රකිමින් කටයුතු කරන්නේද, ඔහුට අල්ලාහ් (දෙවි) ගෞරවාන්විත ජීවතයක් හිමි කර දෙන්නේය. කවුරුන් තම දුක් කරදර ඉවසා දරා ගන්නේද ඔහුට අල්ලාහ් (දෙවි) තව තවත් ඉවසුම් ශක්තිය වර්ධනය කරන්නේය. කවුරුන් අන් අයගේ උපකාරයන් අපේක්ෂා නොකොට (තමන්ට හැකි පමණින්) ජීවත් වන්නේද ඔහුට ස්වයංපෝෂිත ජීවිතයක් ලබා දෙන්නේය. දෙවියන් විසින් මනුෂ්‍යා හට ලබාදෙන භාග්‍යයන් අතුරින් ඉවසුමට වඩා විශාල වූ භාග්‍යයක් තවත් ඇත්තේ නැත.“
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි
සිඟමන් යැදීමෙන් වලකින්න
ඔබ කිසිවකුගෙන් කිසිවක් සිඟමන් යැදීමෙන් වලකින්න. ඔබ ඔබේ වාහනයේ නැඟ සිටින විට ඔබගේ කසය (සතුන් හසුරුවන කෙවිට) බිම වැටුනත්, එය අහුලා ගැනීම පිණිස හෝ කිසිවකුගෙන් පිහිටක් නොපතන්න.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – අහ්මද්
නබිතුමාණන්ගේ අවසාන වදන් කිහිපයක්
...ජනතාවනී ඔබ මෙම (දුල්හජ්) මාසයත්, (අරෆා) දිනයත්, මෙම (මක්කාව) නගරයත් කොතරම් ශුද්ධත්වයෙන් සලකන්නේ ද එසේම සෑම මුස්ලීම්වරයෙකුගේම ජීවිතයත්, ධනයත්, ආත්මගරුත්වයත් ශුද්ධත්වයෙන් සලකන්න. ඔබේ භාරයේ කිසිවකුට අයත් යම් දෙයක් වේ නම් එය නියම අයිතිකරුටම නැවත භාරදෙන්න. එහි කිසිවිටෙකත් වංචනයන් සිදු නොකරන්න. එසේම කිසිවෙකු හට වේදනා නොකරන්න. එවිට කිසිවකු ඔබට වේදනා නොකරනු ඇත. සත්‍ය වශයෙන්ම ඔබගේ ස්වාමියාණන් (දෙවියන්) හමුවන බවත්, ඔහු සත්තකින්ම ඔබගේ ක්‍රියාවන් ගැන විමසන බවත්, තරයේ මතක තබා ගන්න...
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරී
දැනුම සොයා යන්න ස්වර්ගය ඇත.
අබු හුරෙයිරා (රලි) තුමා දන්වයි. අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ දූතයාණන් පැවසූහ "යමෙක් දැනුම ලබා ගැනීමේ මාර්ගය ගන්නේද, අල්ලාහ් ඔහුට ස්වර්ගයට යන මාර්ගය පහසු කරයි."
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - තිර්මිදි
නපුරු සිතුවිලිවලට සමාව ඇත.
නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් මෙසේ පැවසීය, "අල්ලාහ් (දෙවි) මගේ අනුගාමිකයන්ට ඔවුන්ගේ සිත්වල ඇතිවන නපුරු සිතුවිලි වලට සමාව දී ඇත, එවැනි සිතුවිලි ක්‍රියාවට නැංවීම හෝ ප්‍රකාශ කිරීම සිදු නොකරන තාක් කල්"
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි
වසංගත රෝගයක් හමුවේ කටයුතු කරන්නේ කෙසේද?
‘එක් ස්ථානයක වසංගත රෝගයක් ව්‍යාප්ත වන බව ඔබලාට සැලවුයේ නම්, එම ස්ථානය කරා කිසිවිටෙක නොයන්න. එසේම ඔබලා සිටින ස්ථානයක වසංගත රෝගයක් පවතින බවට තහවුරු වූයේ නම්, එම ස්ථානයෙන් කිසිවිටෙක පලා නොයන්න.’ යනුවෙන් මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් අවවාද කරන ලදී.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය – බුහාරී
ඇදහිලිවන්තයාගේ කටයුතු පුදුම සහගතය
ඇදහිලිවන්තයාගේ කටයුතු පුදුම සහගතය, ඇත්තෙන්ම ඔහුගේ සියලු කටයුතු යහපත් වන අතර මෙය ඇදහිලිවන්තයා හැර අන් කිසිවෙකුට නොවේ. ඔහුට යහපතක් සිදු වුවහොත් ඔහු කෘතඥ වන අතර එය ඔහුට යහපතකි. ඔහුට යම් හානියක් සිදු වුවහොත්, ඔහු ඉවසිලිවන්ත වන අතර එය ඔහුට යහපතකි
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථ - මුස්ලිම්
මෙලොව තුල තාවකාලික ආගන්තුකයෙකු ලෙස වසන්න
ඔබ ආගන්තුකයෙකු හෝ සංචාරකයෙකු ලෙස මෙලොව සිටින්න.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි
අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ සිංහාසනයේ සෙවණ හිමි පිරිස
අල්ලාහ් (දෙවි)ගේ සිංහාසනයේ සෙවණ හැර වෙනත් සෙවනක් නොමැති (විනිශ්චය) දිනයේදී (පුද්ගලයින්) හත් දෙනෙකුට එම සෙවන හිමිවේ. එනම්, # සාධාරණ පාලකයෙක්, # අල්ලාහ්ට නමස්කාර කරමින් හැදී වැඩුණු තරුණයෙක්, # මුස්ලිම් පල්ලිවලට හදවතින් බැඳී සිටින මිනිසෙක්, # අල්ලාහ් වෙනුවෙන් එකිනෙකාට ආදරය කරන සහ මුණගැසෙන සහ එකිනෙකා හැර යන පුද්ගලයන් දෙදෙනෙක්, # අතිශය රූමත් කාන්තාවක් (අවිනීත සබඳතාවයක් සඳහා) පොළඹවන විට (මම අල්ලාහ්ට බිය වෙමි' යනුවෙන් පවසමින් මෙම යෝජනාව ප්රතික්ෂේප කොට) එයින් වැළකෙන මිනිසෙක්, # දකුණතින් දුන් දෙය වම් අත නොදනින තරමට පුණ්‍ය කටයුතු කරන සහ (එතරම් දුරට) එය වසන් කරන මිනිසෙක්, # හුදකලාව අල්ලාහ්ව සිහිපත් කර ඔහුගේ දෑසින් කඳුළු සලන පුද්ගලයෙක්.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - බුහාරි, මුස්ලිම්
ශ්‍රේෂ්ඨතම විපාකය හා ශ්‍රේෂ්ඨතම පරීක්ෂාව
ශ්‍රේෂ්ඨතම විපාකය ලැබෙන්නේ ශ්‍රේෂ්ඨතම පරීක්ෂාව සමඟය. අල්ලාහ් මිනිසුන්ට ආදරය කරන විට ඔහු ඔවුන්ව වැඩියෙන් පරීක්ෂණයට ලක් කරයි.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - තිර්මිදි
ඥාති සබඳතා රුකීම අනිවාර්‍ය වේ.
ජුබෙයිර් බින් මුතිම් (රලි) තුමා මෙසේ පැවසීය: “ඥාති සබඳතාව බිඳ දැමූ තැනැත්තා ස්වර්ගයට ඇතුල් නොවන බව නබිතුමාණන් පැවසූවා මට ඇසිණි.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය බුහාරි
ඔබේ සහෝදරයකුගේ ගෞරවය රකින්න
නබි (සල්) තුමාණන් පැවසූ බවට අබූහුරෙයිරා (රලි) තුමා දන්වයි, "කිසිවකු තම සහෝදරයාගේ ගෞරවය (කීර්තිය) සම්බන්ධයෙන් හෝ වෙනත් (මුදල්, දේපළ වැනි) කාරණය සම්බන්ධයෙන් වරදක් කළේ නම්, ඒ සදහා අදම ඔහුගෙන් සමාව අයදිය යුතුය. ඩිනාර් හා ඩිරාම් (රන් හා රිදී කාසි) ප්‍රයෝජනවත් නොවන (විනිශ්චය) දිනය පැමිණීමට පෙර ඔහුට සමාව ලැබේවා!, එසේ නොවේ නම්, (මලවුන් කෙරෙන් නැගිටුවන දිනයේ) ඔහු මෙළොව රුස්කල කුසල් සියල්ල ඔහුගේ වරදෙහි ප්‍රමාණය අනුව ඔහුගෙන් ගනු ලැබේ. එසේ ගත් කුසල් ඔහුගෙන් පීඩාවට ලක් වූ තැනැත්තාගේ ගිණුමට බැර කරනු ලැබේ. (එසේ ලබා ගැනීමට) ඔහු තුළ කුසල් නොමැති නම්, පීඩිත පුද්ගලයාගේ අකුසල් ඔහු මත පටවනු ලැබේ.”
මූලාශ්‍ර්‍ර ග්‍රන්ථය - අල්හදීස්
ආගන්තුක සත්කාරය දැක්වීම
නබි (සල්) තුමාණන් පැවසූ බව, අබු ෂුරයිහ් අල්-කුසායි (රලි) තුමා පවසයි: අල්ලාහ් සහ අවසාන දිනය විශ්වාස කරන තැනැත්තා තම අසල්වැසියාට සහ අල්ලාහ් විශ්වාස කරන්නාට යහපත් ම කළ යුතු අතර. ආගන්තුකයාට ආගන්තුක සත්කාරය දැක්විය යුතුය. අල්ලාහ් සහ අවසාන දිනය විශ්වාස කරන්නා යහපත් දෑ පමණක් කතා කළ යුතුය, නැතහොත් නිහඬව සිටිම වඩා හොඳය.
මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - මුස්ලිම්
යහළු මිත්‍රකම් වලංගු නොවන දිනට පෙර සදකා කරන්න
විශ්වාසවන්තයිනි, ගණුදෙනුවක්ද, යහළු මිත්‍රකමක්ද, මැදිහත්වීමක්ද නැති දිනයක් එන්නට පෙර අප නුඹලාට දුන් දෙයින් (අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ) වියදම් කරනු. ප්රතික්ෂේප කරන්නෝ(වන) ඔවුහුමය, අපරාධකරුවෝ.
අල්කුර්ආනය 2-254
